Vì sao mưa đá chỉ xuất hiện vào mùa nóng?

Trả Lời: 

Vào cuối mùa Đông và trong mùa hè, khi nhiệt độ không khí lên cao, những
cơn mưa thường quăng xuống mặt đất vô số hạt băng hình cẩu, hình côn và
các hình dạng khác. Người ta gọi chúng là mưa “đá”. Trong khi mùa Đông,
kể cả những hôm giá rét nhất cũng không bao giờ có mưa đá. Tại sao lại
“ngược đời” thế nhỉ?
Muốn hiểu rõ vấn đề này, trước tiên cẩn tìm hiểu mưa đá được hình thành
như thế nào.
Mưa đá và mưa rào vốn là anh em với nhau, đều do vũ tích sinh ra. Chỉ
khác nhau ở chỗ mưa đã hình thành trong điều kiện các dòng không khí lên
xuống (đối lưu) rất mãnh liệt. Mà điều kiện này chỉ có được vào mùa nóng,
chứ rất ít khi xuất hiện trong mùa lạnh.
Vào mùa nóng ẩm, nắng gay gắt, hàm lượng hơi nước trong không khí
rất cao. Khí quyển ở tẩng thấp nhận được nhiều nhiệt năng sẽ nóng lên, hình
thành cột không khí dưới nóng trên lạnh, rất không ổn định. Lúc này hiện
tượng đối lưu mãnh liệt phát sinh, tạo ra những đám mây vũ tích có khả năng
gây mưa đá.
Đồng thời dòng khí đi lên trong đám mây cũng rất mạnh, đủ để nâng đỡ
những hạt băng lớn hình thành và lớn dẩn lên trong mây, khiến chúng tiếp
tục kết hợp với bông tuyết hay giọt nước nhỏ trên đường đi, cuối cùng trở
thành cục băng có cấu tạo nhiều lớp trong và đục xen kẽ nhau. Khi cục băng
lớn tới một mức độ mà dòng khí đi lên không còn đủ sức nâng đỡ nữa thì sẽ
rơi xuống đất, gây ra trận mưa đá.
Mùa Đông, đối lưu yếu không tạo băng
Sang Đông, do ánh nắng Mặt trời chiếu xiên xuống mặt đất nên nhiệt
lượng thu được ở đây rất yếu, không gây ra sự đối lưu mạnh mẽ. Trong khi
đó không khí lại khô hanh, nên dù có đối lưu chăng nữa cũng không dễ dàng

tạo ra những đám mây có vũ tích lớn. Thậm chí nếu mây vũ tích được tạo ra,
nhưng dòng đối lưu đi lên trong nó không đủ mạnh cũng không duy trì được
quan trọng hình thành và lớn lên của hạt băng, vì thế mùa giá lạnh không có
mưa đá.
Có người sẽ hỏi: “Điều kiện hình thành hạt băng đòi hỏi nhiệt độ rất thấp,
trong khi mùa hè lại rất nóng, làm sao có băng được?”
Vấn đề là trong mùa hè nóng nực, nhiệt độ ở dưới đất có thể lên tới 30 độ
C, nhưng không khí càng lên cao lại càng lạnh dẩn đi. Nếu ở dưới đáy đám
mây, nhiệt độ còn 20 độ C thì ở trong đám mây, chỗ có độ cao 4 km, nhiệt
độ đã xuống dưới 0 độ C. Một đám mây mưa đá có thể vươn tới độ cao trên
10 km. Vì vậy, trên không trung có những vùng nhiệt độ xuống thấp hơn
điểm đóng băng, tạo điều kiện cho những hạt băng hình thành.