Văn hoá phục hưng ở châu Âu được bắt nguồn như thế nào?

Trả Lời: 

Thế kỷ XIV và XV, châu Âu vẫn nằm dưới sự kiểm soát nghiêm ngặt của
Giáo hội Thiên chúa La Mã. Bất kể ai, chỉ cẩn hoài nghi Thượng đế, chỉ trích
Giáo hoàng hoặc trong tác phẩm có ý trái với “Kinh Thánh”, đều bị coi là “dị
đoan”, và bị bắt và chịu sự tra khảo nhục hình và bị đưa ra toà phán xử bị
giam, trục xuất, bị thiêu. Một số người chống lại chế độ chuyên chế phong
kiến vạch trẩn những chuyện đen tối trong Giáo hội kể cả một số nhà khoa
học tiến bộ thời đó, đều bị toà án dị đoan kết tội, phải chịu những nhục hình
tàn bạo. Rất nhiều cuốn sách và những công trình tiến bộ đã bị thiêu huỷ,
cấm đoán. Sự tiến bộ của xã hội bị trở ngại nghiêm trọng.
Nhưng cũng thời kỳ này, phương thức sản xuất tư bản cũng đã bắt đẩu
hình thành và phát triển, nhất là ở các thành phố Bắc Italia giáp Địa Trung
Hải như Vơ-nidơ, Flo-renxơ, là những thành phố công nghiệp, thủ công
nghiệp, thương nghiệp và ngân hàng phát triển. Giai cấp tư sản mới nổi, để
bảo vệ quyền lợi chính trị và kinh tế của họ, đã tiến hành đấu tranh với Giáo
hội. Các nhà tư tưởng tư sản chống thẩn học Thiên chúa giáo, giam cẩm lòng
người hàng ngàn năm nay, họ phất cao ngọn cờ “Phục hưng” văn hoá cổ
điển, nêu lên tư tưởng “nhân văn” tư sản.
Đi tiên phong là phong trào văn nghệ “Phục hưng” được một số văn nghệ
sỹ theo chủ nghĩa nhân văn đề xướng ra. Tác phẩm của họ có đặc điểm dân
tộc chống phong kiến, chống thẩn học. Đan-tê, người được coi là “Đại thi
hào đẩu tiên của thời đại mới”. Trong thi phẩm nổi tiếng “Thẩn khúc”, biểu
hiện trào lưu tư tưởng nhân văn sớm nhất. Ông đã đề xướng rằng “con
người” là gốc của thế giới, lên án Giáo hoàng và các thẩy tu. Đan-tê đã bị
Giáo hội trục xuất, sống cuộc đời lưu vong nơi đất khách. Nhưng ông vẫn

kiên trì đấu tranh không mệt mỏi đối với Giáo hội và Giáo hoàng. Sau Đan-
tê còn có rất nhiều nhà thơ, nhà văn đã đứng lên đả kích sự hủ bại của triều

đình Giáo hội và sự sa đoạ của các thẩy tu. Dưới sự nỗ lực của nhiều nhà văn
hoá, văn học nghệ thuật cận đại châu Âu đã có một nền tảng vững chắc.
Trong thời kỳ này, khoa học tự nhiên cận đại cũng ra đời, chủ yếu thể
hiện trong thiên văn học, toán học và cơ học, trong đó thiên văn học mang
một ý nghĩa cạch thời đại. Sản xuất tư bản chủ nghĩa ra đời và phát triển đã
thúc đẩy sự tiến bộ cả khoa học tự nhiên. Khoa học tự nhiên phát triển lại
tăng thêm sức mạnh để tấn công vào hệ thống thẩn học của đạo Thiên chúa.
Cô-pecních là nhà khoa học Ba Lan, khi còn trẻ chịu ảnh hưởng của tư
tưởng nhân văn. Trên cơ sở nghiên cứu nhiều năm về thiên văn học, quan sát
các thiên thể, ông đã viết “Thuyết vận hành các thiên thể”. Trong cuốn sách
này, ông nêu ra “Thuyết mặt trời trung tâm”, phủ định luận điệu trong “Kinh
thánh” rằng: “Thượng Đế đã tạo ra Mặt trời, Mặt trăng, bắt chúng chạy
quanh Trái đất”, phủ định thuyết Trái đất là trung tâm, lay đổ tận gốc vũ trụ

quan thẩn học của Thiên chúa giáo. Từ đó bắt đẩu cuộc cách mạng trong
thiên văn học, thay đổi về căn bản cách nhìn của loài người đối với vũ trụ.
Nửa thế kỷ sau, triết gia người Ý, Brunô vì bảo vệ học thuyết của Cô –
pecnich đã bị Giáo hội giam vào ngục tối 7 năm trời. Brunô kiên định lòng
tin vào học thuyết đó, từ chối thừa nhận sai lẩm, ngày 8 nhận sai lẩm, ngày 8
1600, ông đã bị toà án dị đoan tuyên án tử hình và thủ tiêu toàn bộ những tác
phẩm của ông.
Sau khi Bruno chết dược 30 năm, tháng 2 năm 1633, Ga-lilê_nhà khoa
học người Italia lại bị Giáo hội giam vào ngục tối. Ông đã tạo ra kính thiên
văn để quan sát vũ trụ và các thiên thể, và một lẩn nữa lại phủ định vũ trụ
quan thẩn học. Ông còn có những phát minh về toán học, vật lý khiến cho
nhân loại có nhận thức hoàn toàn mới về vũ trụ. Ông đã bị Giáo hội kết tội,
bắt giam và tra tấn.
Trải qua mấy thế hệ đấu tranh và phải trả giá nặng nề, cuối cùng khoa học tự
nhiên đã thoát ra khỏi thẩn học, mạnh bước trên con đường tiến bộ.
Từ thế kỷ XIV đến thế kỷ XVII đã xảy ra phong trào văn nghệ phục
hưng ở nhiều nước Tây Âu, đó là phong trào văn hoá của giai cấp tư sản, họ
đã dùng sức mạnh không gì lay chuyển nổi, phá vỡ những ràng buộc của sự
chuyên chế về văn hoá thời kỳ Trung cổ, làm tan rã nhanh chóng chế độ
phong kiến đồi bại, mở ra một thời kỳ mới giải phóng tư tưởng, phát
triển văn nghệ và khoa học.