Vì sao đạn súng thần công bốc cháy khi đưa lên mặt biển?

Trả Lời: 

Hai nhà hoá học Anh tin rằng họ đã giải mã được một hiện tượng bí ẩn từ 26
năm nay, trả lời câu hỏi : Tại sao những viên đạn sắt lại bùng sáng thành
những quả cẩu lửa lớn, khi được vớt lên từ một con tàu đắm?
“Chúng bắt đẩu rực đỏ lên và bạn có thể cảm thấy hơi nóng toả khi chiếc
bàn kê bắt đẩu bốc khói”, Bod Child, nay là nhà hoá học tại Các Bảo Tàng
và Phòng trưng bày tự nhiên của xứ Walesở Cardiff, kể lại.
Hiện tượng kỳ lạ xảy ra năm 1976, khi Childđang bảo quản những đồ vật
trục vớt được từ con tàu HMS Coronation, bị đắm năm 1961. Trong mẻ lưới
kéo lên là vài chục viên đạn súng thẩn công bằng sắt, bị một lớp vỏ cát cứng
như bê tông bao phủ sau 3 thế kỷ ngủ yên dưới đáy biển. Khi dùng búa đập

vỡ lớp áo ngoài này, Childsửng sốt khi thấy một viên bi sắt đột nhiên nóng
lên dữ dội, đến mức hẩu như đã bén lửa sang chiếc bàn gỗ kê bên dưới. Theo
phỏng đoán của ông, nhiệt độ của những quả cẩu sắt phải lên tới 300 400 độ
C.
Nay, khi “hâm nóng” lại hiện tượng này, Childvà một nhà hoá học khác,
David Rossinsky, cho hay họ đã biết lý do vì sao. Ông giải thích như sau:
Khi chiếc Coronationchìm nghỉm xuống đáy biển, do bị bao bọc bởi
nước biển mặn và giàu oxy, những quả cẩu sắt bị hoen gỉ mãnh liệt. Quá
trình này khiến thể tích khối cẩu tăng lên, chúng nở ra, và tỷ trọng giảm
xuống (thực tế, những quả bi sắt được lôi lên mặt nước nhẹ hơn nhiều so với
người ta tưởng). Cùng lúc đó, những quả cẩu từ từ chìm vào cát, tương tác
với tẩng cát đáy biển tạo nên một lớp áo cứng chắc như xi. Qua nhiều thế kỷ,
những vật chất hữu cơ thối rữa ở đó gẩn như đã khử các kim loại bị oxy hoá
này, chuyển chúng trở lại thành sắt nguyên chất. Tuy nhiên, điều cẩn lưu ý ở
đây là thể tích khối cẩu vẫn giữ không đổi, nghĩa là những lỗ rỗng (mà trước
đó là vị trí của các ionsắt ) vẫn được giữ nguyên. Khi đưa quả cẩu lên mặt
biển và đập vỡ lớp áo xi, không khí tràn vào các lỗ rỗng này, và phản ứng
oxy hoá xảy ra tức thì, dữ dội bùng lên thành ngọn lửa.
Nhà nghiên cứu về quá trình ăn mòn Stephen Fletcher thuộc Đại học
Loughborough, Mỹ, cho rằng hiện tượng này không có gì là bất thường. Khi
sắt bị oxy hoá, nó giải phóng ra năng lượng. Và vì quả cẩu sắt có vô số các
lỗ rỗng, nên diện tích tiếp xúc của sắt với oxy là cực kỳ lớn, và quá trình oxy
hoá xảy ra cực nhanh, đến mức có thể xảy ra hiện tượng bốc cháy.