Tại sao những loài thực vật sinh trưởng ở bãi biển và đầm lầy đều có rễ hô hấp?

Trả Lời: 

Chúng ta biết rằng cuộc sống và sự sinh trưởng của thực vật không tách
rời khỏi nước. Không có nước, thực vật dễ úa tàn, thậm chí là chết. Nhưng
khi nước trong đất quá nhiều hoặc ngâm mình trong nước thì không khí
trong lỗ hở của đất sẽ bị nước đẩy ra, làm cho đất trở thành thiếu oxy, cũng
sẽ đe doạ đến cuộc sống của thực vật. Có người đã đo đạc, khi oxy trong đất
giảm xuống 10% thì cơ năng bộ rễ của đại đa số các loài thực vật sẽ có thể bị
thoái hoá. Khi giảm xuống 2% thì hệ rễ phải đối diện với cái chết. Bãi biển
và đẩm lẩy là thuộc về môi trường sinh thái thiếu oxy, thường xuyên ngập
nước.

Nhưng thực vật trong quá trình tiến hoá cũng tạo ra được một loạt chủng loại
để thích ứng sinh trưởng trong môi trường thiếu oxy, được gọi là thực vật
đẩm lẩy hoặc thực vật bãi biển. Những thực vật này có một đặc điểm chung
đó là có bộ rễ tiến hành hô hấp từ trong đất tới khi lộ dẩn ra trong không khí,
được gọi là rễ hô hấp. Rễ hô hấp có các lỗ ngoài to lớn, bên trong có các khe
hở tế bào rất phát triển, có thể dự trữ không khí. Đây là tổ chức thông khí rất
đặc biệt của thực vật bãi biển và thực vật đẩm lẩy, chúng có thể làm cho thực
vật đẩm lẩy và thực vật bãi biển có thể sinh trưởng trong môi trường thiếu
oxy. Đương nhiên, những bộ rễ hô hấp của các thực vật bãi biển và thực vật
đẩm lẩy khác nhau thì hình dạng của chúng cũng khác nhau, như dạng quỳ
gối, dạng vòng, dạng ngón tay và dạng gậy.
Có rất nhiều thực vật có rễ hô hấp như các thực vật sinh trưởng ở bãi biển
như cây vẹt thuộc họ vẹt và cây hải điệp thuộc họ cỏ roi ngựa, cây dây biển
thuộc họ dâu biển.
Trung Quốc còn sống sót một loại thực vật đó là Tùng nước, là thực vật
đẩm lẩy nước ngọt của vùng duyên hải đông nam Trung Quốc, phẩn gốc của
cây mọc lên bộ rễ hô hấp dạng quỳ gối cao thấp không giống nhau rất độc
đáo. Cây Lạc Vũ Sam còn sót lại có nguồn gốc từ phía đông nam Bắc Mỹ, từ
thế kỷ 20 đã du nhập vào trồng ở Trung Quốc trên vùng mạng lưới hồ ở phía
nam, phẩn gốc của cây cũng giống như tùng nước, mọc ra bộ rễ hô hấp có
dạng quỳ gối đặc biệt.
Ở vùng đẩm lẩy nước ngọt của khu vực nhiệt đới cũng thường nhìn thấy
thực vật có rễ hô hấp, như cây Tử Đàn dùng làm thuốc ở châu Mỹ, cây
Hoàng Ngưu và Hồng Giao ở Kalimanjaro, gỗ Maomalu ở Nigiêria, cây cọ
đằng ở đảo Ilian, cây đằng hoàng ở Guyana.
Rễ hô hấp của thực vật ngoài dùng để hô hấp ra còn có thể có tác dụng bảo
vệ đê và chống sóng.