Giấy và nghề in được phát minh như thế nào?

Trả Lời: 

Thời cổ đại, trước khi phát hiện ra giấy và nghề in, tổ tiên chúng ta đã phải
dùng những thanh tre, thanh gỗ để ghi chép lại và truyền bá văn hoá tri thức
cho mọi người.
Vào thời Tây Hán, Trung Quốc đã bắt đẩu phát minh ra giấy. Vì phương
pháp sản xuất còn thôsơ, giấy hồi đó vẫn chưa được dùng để viết sách.
Đến thời Đông Hán, nhà phát minh Sái Luân, trên cơ sở của giấy Tây Hán,
vào năm 105, đã cải tiến nghề làm giấy. Ông dùng vỏ cây, dây đay, vải
rách… để làm nguyên liệu sản xuất giấy. Loại giấy này trong các sách cổ gọi
là “Giấy Sài hẩu”.
Sau khi giấy được phát minh và sử dụng rộng rãi, dẩn dẩn thay thế cho
các thanh tre, thanh gỗ và các tấm vải để dùng viết sách. Nhưng thời đó, vẫn
chưa phát minh ra nghề in. Một cuốn sách muốn trở thành nhiều cuốn khác
phải tốn rất nhiều công sức, thời gian, ảnh hưởng đến việc phổ cập và truyền
bá văn hoá. Tổ tiên ta đã tích cực tìm cách, mày mò sáng tạo, cuối cùng đã
hoàn thành công trình truyền bá văn hoá -nghề in đã được phát minh.
Khởi nguồn của nghề in, trước hết phải nói đến là các con dấu và bia
khắc. Con dấu là các hình và chữ khắc trên ngọc, gỗ hoặc đá. Chúng xuất
hiện sớm nhất vào thời Xuân thu Chiến quốc. Theo “Sử Ký”, sau khi Tẩn
Thuỷ Hoàng thống nhất Trung Quốc, muốn chiến công của mình được lưu
lại muôn đời, ông đã cho khắc vào bia đá ở nhiều nơi.
Năm 175, theo đề nghị của nhà học giả Sái Ung, Hoàng đế đã sai khắc “Ngũ
kinh” của đạo Nho vào bia đá, để các học sinh viết theo. Hai trăm năm sau,
có người đã phát minh ra phương pháp “vỗ” vào bia đá, tạo ra ấn phẩm đẩu
tiên trên thế giới.
Việc sử dụng con dấu và đá khắc lâu dài đã tạo điều kiện cho nghề in ra
đời. Tổ tiên ta khi sử dụng con dấu, vẫn phải bôi lên mặt con dấu một lớp
bùn in mỏng, gọi là “phong nê” (phủ bùn). Từ sự gợi ý của con dấu, người ta
khắc những trang sách lên tấm gỗ giống như khắc những con dấu, rồi đem
in. Bản in cổ nhất theo cách này còn lưu lại đến bây giờ là cuốn “Kinh Kim
Cương” vào năm Hàm Thông thứ 9 đời nhà Đường, tức năm 868.
Phát minh in bằng bản khắc đã đưa nghề in tiến bộ thêm một bước lớn,
nhưng việc in một cuốn sách vẫn mất quá nhiều thời gian, và cẩn phải cải
tiến. Trải qua rất nhiều cố gắng của nhiều người, đến đời Tống, Tất Thăng đã

phát minh ra lối in chữ rời. Ông đã lấy keo đất làm thành các phôi theo cùng
một quy cách. Mỗi đẩu khắc chữ ngược, bỏ vào lò nung cho cứng lại, thế là
thành các chữ rời (bằng sứ). Chữ rời được xếp thành bảng, dùng một khung
ván bằng sắt, trước hết quét lên ván sắt một lớp sáp và nhựa thông, sau đó
nhặt một chữ rời xếp vào trong khung. Xếp đẩy một khung làm thành một
bản. Sau đó hơ lên lửa, sáp và nhựa thông sẽ chảy ra, người ta lại lấy mặt
ván phẳng ép lên, sáp và nhựa thông đông cứng lại, chữ rời sẽ bám chặt vào
ván sắt, lúc này chúng ta có thể quét mực đặt giấy, lăn ép để in. Phát minh
này sau đó đã được cải tiến lên với các chữ rời bằng đồng, bằng chì.
Nghề in của Trung Quốc phát minh đã góp phẩn đẩy mạnh sự phát triển văn
hoá trên toàn thế giới. Ngày nay, nghề in càng hoàn thiện cùng với trình độ
khoa học hiện đại.