Chủ nghĩa Lãng mạn (Romanticism) Thời kỳ 1800 – 1850

Trong suốt thời kỳ từ năm 1800 đến 1850, một phong trào nghệ thuật và văn học đặc biệt đã xuất hiện và lan rộng khắp châu Âu, được biết đến với cái tên Chủ nghĩa Lãng mạn (Romanticism). Đây không phải là một phong trào chỉ gói gọn trong những khung hình hay những trang sách, mà là một cuộc cách mạng chống lại những giá trị cứng nhắc, lý trí mà kỷ nguyên Khai Sáng mang lại. Lần đầu tiên, nghệ sĩ và nhà văn tìm về vùng đất của cảm xúc, tưởng tượng và thiên nhiên hoang dã. Vậy hãy cùng một người bạn dẫn dắt hài hước, chúng ta sẽ dạo một vòng tìm hiểu về thời kỳ hoàng kim của Chủ nghĩa Lãng mạn nhé.

Chủ nghĩa Lãng mạn: Nguồn gốc và sự trỗi dậy

Bạn có bao giờ thắc mắc tại sao Chủ nghĩa Lãng mạn lại lấy cảm hứng từ Lãng mạn? À vâng, Ban đầu, từ “lãng mạn” (romantic) là từ chỉ những câu truyện hiệp sĩ phiêu lưu đầy cảm xúc và tưởng tượng, không phải chuyện tình đẫm lệ đâu nhé! Thời kỳ Lãng mạn nổi bật vào khoảng đầu thế kỷ 19, đặc biệt mạnh mẽ ở các nước như Đức, Anh, Pháp và Hoa Kỳ. Cảm xúc mãnh liệt, thiên nhiên hoang dại, tự do cá nhân và sự nổi loạn trước kỷ luật của Khai Sáng trở thành xu hướng yêu thích của các nghệ sĩ điện ảnh lúc bấy giờ.

Đặc điểm nổi bật của Chủ nghĩa Lãng mạn

Nếu bạn từng ngồi với cuốn “Frankenstein” của Mary Shelley hay ngâm nga những câu thơ ca của William Wordsworth, bạn chắc chắn đã nếm trải được một phần của Chủ nghĩa Lãng mạn. Các đặc điểm chính thường thấy bao gồm:

– Tôn vinh cá nhân và cảm xúc cá nhân: Không còn gì đáng giá hơn những xúc cảm riêng tư, sâu sắc và mãnh liệt.
– Sự tưởng tượng và ám ảnh về quá khứ: Những hình ảnh về thời kỳ Trung cổ hay những câu chuyện thần thoại cổ xưa thường được khai thác.
– Thiên nhiên khắc nghiệt và huyền bí: Những cánh đồng sương mù bí ẩn, những rừng cây tối tăm và những ngọn núi kỳ vĩ không thể bỏ qua.
– Sự phản kháng trước đô thị hóa: Đồng quê, núi non, rừng rậm là nơi trú ẩn lý tưởng.

Con người của Chủ nghĩa Lãng mạn: Những khuôn mặt tiêu biểu

Thử tưởng tượng mà xem, nếu sống trong thời kỳ này, bạn có thể nói chuyện với một trong những genii sáng tạo như William Wordsworth – kẻ chạy đua với những con gió của quần đảo Anh, hay tay thơ mộng John Keats, người có thể rơi lệ chỉ vì một cái lá vàng rơi.

– William Wordsworth và Samuel Taylor Coleridge: Đôi bạn thân nổi tiếng với tác phẩm “Lyrical Ballads” (1798), khởi đầu của Chủ nghĩa Lãng mạn Anh.
– Johann Wolfgang von Goethe: Với tác phẩm “Faust”, Goethe đã ghi dấu ấn không thể phai mờ trong lịch sử văn học Đức.
– Victor Hugo: Tác giả của “Les Misérables” và “The Hunchback of Notre-Dame” không chỉ là nhà văn mà còn là đại diện của Chủ nghĩa Lãng mạn Pháp.

Chủ nghĩa Lãng mạn trong âm nhạc và hội họa

Không chỉ trên những trang văn, Chủ nghĩa Lãng mạn cũng đã thấm vào từng nốt nhạc và sắc màu trên những bức tranh. Ludwig van Beethoven và Frederic Chopin đã đưa người nghe vào thế giới cảm xúc phong phú, mạnh mẽ qua những bản giao hưởng và bản sonata.

Trong hội họa, những bức tranh của Caspar David Friedrich với khung cảnh thiên nhiên hoang dã và cô đọng, đầy cảm xúc đã trở thành biểu tượng của thời kỳ này. Những ngọn núi phủ sương mù, những vùng biển hoang lộng, tất cả đều toát lên vẻ đẹp lãng mạn đầy mê hoặc.

Chủ nghĩa Lãng mạn và sự tác động tới xã hội

Không thể phủ nhận rằng Chủ nghĩa Lãng mạn không chỉ dừng lại ở nghệ thuật, mà nó còn len lỏi vào từng ngóc ngách của xã hội thời kỳ đó. Sự tôn vinh cá nhân và quyền tự do đã khuyến khích sự nổi dậy chống lại các hệ thống chính trị, đồng thời tạo nên những phong trào cách mạng và phong trào đòi quyền tự do. Chủ nghĩa Cá nhân, một chủ đề chủ chốt của Lãng mạn, đã góp phần thay đổi cách nhìn nhận của con người về bản thân và xã hội xung quanh.

Chủ nghĩa Lãng mạn và sự suy thoái

Như mọi câu chuyện đẹp, Chủ nghĩa Lãng mạn cũng có ngày phải đi đến hồi kết. Vào giữa thế kỷ 19, chủ nghĩa hiện thực (Realism) bắt đầu nổi lên như một lực lượng đối kháng, khiến Chủ nghĩa Lãng mạn dần nhạt phai. Những thay đổi xã hội và công nghiệp hóa mạnh mẽ đã khiến con người cảm thấy cần thiết phải đối diện với thực tế, chứ không chỉ sống trong thế giới mộng mơ và cảm xúc.

Tuy vậy, dấu ấn và ảnh hưởng của Chủ nghĩa Lãng mạn vẫn còn mãi. Những tác phẩm nghệ thuật, văn học của thời kỳ này vẫn được yêu thích và tôn vinh cho đến ngày nay. Chính những tác phẩm đó đã tạo nên nền tảng văn hóa phong phú, đa dạng và sự khám phá tình cảm con người mà chúng ta biết đến.

Kết luận: Chất Lãng mạn mãi trong tim

Cho dù bạn có phải là người yêu thích lãng mạn hay không, bạn không thể phủ nhận rằng Chủ nghĩa Lãng mạn đã mang lại một hơi thở mới, làm sống động thế giới nghệ thuật và văn học. Từ những câu thơ thấm đẫm cảm xúc đến những bức tranh thiên nhiên huyền bí, Chủ nghĩa Lãng mạn là món quà vĩnh cửu cho nhân loại. Và nếu bạn có lúc nào cảm thấy chán nản với hiện thực phũ phàng, hãy nhớ rằng đâu đó, trong một cuốn sách cũ hay một bức tranh cổ, chất Lãng mạn vẫn đang chờ bạn khám phá.