Họa Sĩ
Họa sĩ Bùi Xuân Phái – Danh họa nổi tiếng của nền mỹ thuật Việt Nam
Mục lục
Họa sĩ Bùi Xuân Phái cái tên quen thuộc của nền mỹ thuật Việt Nam. Ông còn là một trong những danh họa kinh điển, ngang tầm thế giới. Ông là người thổi hồn vào nền mỹ thuật hiện đại với tác phẩm nổi tiếng sống mãi với thời gian như “Phố Phái”. Dưới đây là những thông tin về tiểu sử, sự nghiệp và phong cách nghệ thuật độc đáo của danh họa tài hoa này.
Vài nét về tiểu sử họa sĩ Bùi Xuân Phái
Họa sĩ Bùi Xuân Phái (1/9/1920 – 24/6/1988) là một trong những họa sĩ hàng đầu của nền mỹ thuật Việt Nam và ngang tầm thế giới. Tên tuổi của ông gắn liền với các tác phẩm vẽ về Phố Phái hay còn gọi là Phố cổ Hà Nội. Những bức tranh của ông không chỉ nhận được sự yêu thích của người Việt Nam mà còn nhiều người nước ngoài.
Bùi Xuân Phái có quê gốc ở làng Kim Hoàng, xã Vân Canh, huyện Hoài Đức, tỉnh Hà Tây nay là Hà Nội, Việt Nam. Nơi đây là một làng tranh khắc gỗ dân gian Kim Hoàng rất nổi tiếng thời xưa.
Danh họa Bùi Xuân Phái được xuất thân trong gia đình tiểu tư sản trung lưu ở phố Hàng Thiếc. Sau đó, ổng chuyển đến 87 Hàng Bút (phố Thuốc Bắc) sinh sống do đó có thể nói rằng ông là người rất am hiểu về phố phường của Hà Nội.
Bùi Xuân Phái đã bộc lộ năng khiếu thiên bẩm về môn văn, hội họa từ khi còn rất nhỏ. Do đó, từ khi còn là học sinh Bùi Xuân Phái đã được “Cậu ấm Cô chiêu” đặt vẽ tranh thường kỳ. Sau đó, ông tốt nghiệp trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương khoa hội họa khóa 1941–1945. Ông tham gia tích cực vào kháng chiến và có tham dự triển lãm ở rất nhiều nơi.
Họa sĩ Bùi Xuân Phái giảng dạy ở Trường Mỹ thuật Hà Nội. Năm 1956-1957 ông tham gia phong trào Nhân văn Giai phẩm và phải đi học tập tại một xưởng mộc ở Nam Định nên ban giám hiệu trường này đã đề nghị ông viết đơn thôi dạy tại trường.
Danh họa Bùi Xuân Phái qua đời vào năm 1988 do căn bệnh ung thư phổi quái ác. Từ đó, nền mỹ thuật Việt Nam mất đi một tên tuổi lớn. Khi còn sống, Bùi Xuân Phái được coi là một người mang đậm chất của người Hà Nội. Bạn hoàn toàn có thể nhìn thấy điểm này qua những bức chân dung của ông đó là một người sở hữu gương mặt gầy, có phần khắc khổ tuy nhiên không che được nét quý phái từ ông.
Những tác phẩm của họa sĩ Bùi Xuân Phái thuộc vào loại đẹp nhất, phản ánh chân thật tinh thần dân tộc của người Việt Nam qua hình ảnh phố cổ, chèo,… Đây đều là những đề tài vẽ nên các tác phẩm nổi tiếng một thời của Bùi Xuân Phái đi sâu vào lòng người.
Sự nghiệp hội họa của Bùi Xuân Phái
Họa sĩ Bùi Xuân Phái chính là thế hệ sinh viên cuối cùng của trường Cao đẳng Mỹ thuật Đông Dương. Cùng thời với ông còn có các danh họa nổi tiếng như Nguyễn Sáng, Dương Bích Liên và Nguyễn Tư Nghiêm. Đây đều là những cái tên sáng giá có ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển của nền mỹ thuật Việt Nam thời hiện đại.
Vẽ tranh phố cổ
Bùi Xuân Phái là họa sĩ chuyên về dòng tranh được làm bằng chất liệu sơn dầu. Đặc biệt, ông có tình yêu mãnh liệt đối với Hà Nội. Do đó, những tác phẩm của ông đa phần là mảng đề tài phố cổ Hà Nội và được đánh giá rất cao. Ngay từ khi còn sống, ông đã được quần chúng yêu mến và gọi đây là dòng tranh Phố Phái.
Những tác phẩm tranh phố của danh họa Bùi Xuân Phái vừa mang nét cổ kính vừa rất hiện thực bộc lộ rõ nét hồn cốt của phố cổ Hà Nội vào các thập niên 50, 60, 70. Bên cạnh đó, những mảng màu được ông sử dụng trong tranh Phố Phái thường là các đường viền đậm nét. Điều này làm cho phố không chỉ trở thành chính nó mà còn rất gần gũi đối với con người ngay cả cảnh quan cũng thể hiện chiều sâu bên trong.
Ngắm tranh phố cổ của họa sĩ Bùi Xuân Phái người ta nhận thấy được sự hoài niệm về ký ước xưa cùng với nỗi buồn. Đặc biệt, trên nét vẽ của ông người ta còn cảm nhận được sự bâng khuâng, tiếc nuối cũng như những dự báo về sự đổi thay, biến mất của con người và mái nhà xưa cũ.
Vẽ tranh đa dạng các đề tài
Bên cạnh phố cổ họa sĩ Bùi Xuân Phái còn vẽ rất nhiều những đề tài khác nhau như chân dung, tĩnh vật, chèo, nông thôn,… đều rất thành công. Hơn nữa, nhiều tác phẩm của ông cũng nhận được các giải thưởng tại những cuộc triển lãm tranh của thủ đô và toàn quốc.
Các tác phẩm của Bùi Xuân Phái được vẽ trên bảng gỗ, giấy, vải thậm chí cả giấy báo. Bên cạnh đó, nhiều phương tiện khác nhau được ông sử dụng như sơn dầu, màu nước, bút chì, phấn màu, chì than,…
Những bức tranh của Bùi Xuân Phái thể hiện xâu xa tinh thần của người Việt, lòng yêu tự do mang đậm nét bi ai, khốn khổ. Đặc biệt, ông cũng góp công rất lớn vào lĩnh vực minh họa báo chí cũng như trình bày cho bìa sách.
Vẽ tranh minh họa, tranh vui
Năm 1957, Bùi Xuân Phái tham gia phong trào Nhân văn Giai phẩm nên hoạt động của ông bị hạn chế. Vì vậy, ông kiếm sống bằng cách vẽ tranh vui, tranh minh họa cho nhiều trang báo với bút hiệu là PiHa, ViVu, Ly.
Đến năm 1984, họa sĩ Bùi Xuân Phái mới có cho mình cuộc triển lãm cá nhân đầu tiên và cũng là duy nhất trong cuộc đời. Cuộc triển lãm này đã nhận được sự đánh giá rất cao của đông đảo quần chúng và đồng nghiệp với số lượng 24 tác phẩm được đặt mua ngay khi khai mạc. Do đó, đây cũng chính là triển lãm thành công nhất của Việt Nam lúc bấy giờ. Ngoài ra, đây còn là lần đầu Đài truyền hình Trung ương dành nhiều thời gian để nói về cuộc đời và tác phẩm của ông trong chương trình Văn học Nghệ thuật.
Nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh
Mặc dù cuộc sống của danh họa Bùi Xuân Phái khó khăn tuy nhiên tình yêu nghệ thuật của ông chưa bao giờ bị dập tắt. Bằng tất cả tình yêu, sự khát khao của bản thân Bùi Xuân Phái đã không ngừng vẽ và sáng tạo nghệ thuật. Đặc biệt, ngay cả những lúc không có tiền, không mua được vật liệu vẽ ông vẫn tận dụng những chất liệu như vỏ thuốc lá và giấy báo,… để vẽ. Năm 1996, Bùi Xuân Phái được truy tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh.
Những tác phẩm nổi tiếng của họa sĩ Bùi Xuân Phái
Bùi Xuân Phái là họa sĩ lừng danh của làng mỹ thuật Việt Nam thời hiện đại với rất nhiều những tác phẩm nổi tiếng được mọi người đánh giá cao. Bên cạnh “Phố Phái” được đông đảo mọi người yêu thích thì còn nhiều tuyệt tác của ông đi sâu vào lòng người. Dưới đây là một số các tác phẩm được yêu thích như:
- Hà Nội kháng chiến – Tranh sơn dầu năm 1966.
- Vợ chồng chèo – Tranh sơn dầu năm 1967.
- Hóa trang sân khấu chèo – Tranh sơn dầu năm 1968.
- Sân khấu chèo – Tranh sơn dầu năm 1968.
- Phố cổ Hà Nội – Tranh sơn dầu năm 1972.
- Xe bò trong phố cổ – Tranh sơn dầu năm 1972.
- Phố vắng – Tranh sơn dầu năm 1981.
- Trước giờ biểu diễn – 1984.
Những giải thưởng mỹ thuật, tặng thưởng của Bùi Xuân Phái
Bùi Xuân Phái là nhà họa sĩ lừng lẫy của thế kỷ 20 một trong những danh họa hàng đầu của Việt Nam ngang tầm thế giới. Do đó, thật không quá bất ngờ khi ông đã nhận được rất nhiều những giải thưởng, tặng thưởng nổi tiếng như:
- Năm 1946: Giải thưởng triển lãm Mỹ thuật toàn quốc.
- Năm 1980: Giải thưởng triển lãm Mỹ thuật toàn quốc.
- Năm 1996: Giải thưởng Hồ Chí Minh về Văn học – Nghệ thuật.
- Giải thưởng đồ họa Leipzig (Đức).
- Những năm 1969, 1981, 1983, 1984: Giải thưởng Mỹ thuật Thủ đô
- Năm 1997: tặng thưởng Huy chương Vì sự nghiệp Mỹ thuật Việt Nam.
Đặc trưng phong cách nghệ thuật của Bùi Xuân Phái
Bùi Xuân Phái là danh họa nổi tiếng thuộc thế hệ cuối của trường Mỹ Thuật Đông Dương trước khi ngôi trường này tạm đóng cửa năm 1945. Ông là một trong những họa sĩ có tầm ảnh hưởng rất lớn đến nền mỹ thuật hiện đại của Việt Nam.
Họa sĩ Bùi Xuân Phái từng viết “người thế nào thì phong cách thế ấy” do đó ông thể hiện rất rõ chủ đề nghệ thuật của bản thân. Chỉ bằng những nét chấm phá đơn giản Bùi Xuân Phái đã có thể thể hiện được vấn đề cốt lõi thâm sâu cùng với những tinh chất của đề tài.
Bùi Xuân Phái nổi tiếng với nhiều chủ đề khác nhau như phong cảnh, phố cổ, chân dung, khoả thân,… Trong đó, những đề tài về Phố Cổ Hà Nội của ông được đánh giá rất cao và thành công vang dội. Dòng tranh này thường được gọi với tên là “Phố Phái”.
Những bức tranh của Bùi Xuân Phái không những mang nét cổ kính mà còn thể hiện tính chân thực hồn cốt của Hà Nội vào những năm 50, 60 hay 70. Tất cả các màu trong tranh của Bùi Xuân Phái thường được viền đậm nét, cảnh quan có chiều sâu. Khi bạn ngắm tranh Phố Phái bạn sẽ cảm nhận được nỗi buồn mênh mang, những tiếc nuối bâng khuâng được thể hiện qua từng nét vẽ.
Tuy phong cách của Bùi Xuân Phái vẫn thể hiện đâu đó tính chất của trường phái nghệ thuật Paris nhưng lại thể hiện rõ ràng tình cảm của người Việt Nam. Do đó, khi xem những bức tranh của ông không chỉ làm xao xuyến bao người Việt Nam mà người nước ngoài cũng phải rung động trước nỗi niềm thầm kín của ông. Tất cả sự chân thành của danh họa Bùi Xuân Phái đã quyến rũ mọi người khi trông thấy các tác phẩm tuyệt vời rất Việt Nam này.
Trên đây là những chia sẻ về tiểu sử cuộc đời, sự nghiệp và những tác phẩm nổi tiếng của họa sĩ Bùi Xuân Phái. Những tác phẩm của ông thể hiện sâu lắng và chân thực cuộc sống phố cổ Hà Nội thập niên 50, 60 và 70. Ngày nay, các bức tranh của ông vẫn làm xao xuyến bao trái tim của người thưởng thức. Để sở hữu cho mình những tuyệt tác của danh họa này bạn hãy đến với Brocanvas ngay hôm nay.
Xem thêm:
